Hoe kan ik loskomen van mijn pleaser?

Als je nee zegt, voel je je schuldig, maar als je ja zegt, baal je van jezelf. Ben jij een pleaser, dan herken je dit vast.

Het is helemaal prima om vriendelijk en behulpzaam te zijn, maar pleasen is iets anders. Dan zet je de belangen van een ander stelselmatig boven die van jezelf. Als we mensen pleasen, managen we de angst dat iemand ons niet leuk zal vinden door invloed uit te oefenen op zijn of haar mening over ons.

De 14 dingen die je zeker herkent als je een pleaser bent

1. Je zegt heel vaak ‘Tuurlijk’ of ‘Is goed’.

2. Je kan geen nee zeggen

3. Je speelt amateur-therapeut voor iedereen om je heen.

4. Maar zelf krijg je er geen woord tussen.

5. Je laat het niet merken als je hulp nodig hebt.

6. Je verheft je stem niet als je boos bent.

7. Je zegt niet wat je werkelijk denkt.

8. Want je hebt een hekel aan conflicten.

9. Onzekerheid!

10. Je leeft voor positieve feedback en wil aardig gevonden worden.

11. Je zet jezelf op de allerlaatste plaats.

12. Je kan geen uitnodiging afslaan

13. Je durft geen feedback te geven

14. Je bent bang voor ruzie

In mijn ‘blog 14 – blij dat ik een pleaser ben?’ beschrijf ik uitgebreid bovenstaande punten. Dus wil je er meer over lezen, klik dan op deze blog.

Hoe kom je van het pleasen af?

Deze 16 tips leren jou hoe je zelf de touwtjes weer in handen neemt. Ook jij kunt stoppen met pleasen!

1. Besef dat je altijd een keus hebt
Als rasechte pleaser ben je misschien vergeten dat ‘nee’ ook een antwoord kan zijn. Het voelt immers niet prettig om iemand teleur te stellen. Toch moet je je realiseren dat je wél een keus hebt en dat je altijd zelf die keuze mag maken.
Twijfel je of je op een vraag in moet gaan? Zeg dan tegen de ander dat je over het verzoek na wilt denken. Doe dat overigens alleen als je echt twijfelt. Wanneer je al weet dat je antwoord ‘nee’ is, is die bedenktijd enkel uitstel van executie.

2. Doe je niet anders voor dan je bent
Soms voel je aan alles dat ‘ja’ zeggen niet de beste optie is, maar ligt dat antwoord toch op het puntje van je tong. Je beseft echter dat het ten koste gaat van jezelf. Op zo’n moment is het voor iedereen beter als je je ware zelf laat zien, inclusief de kant die ‘nee’ moet verkopen.
Sommige mensen schrikken daar misschien van. Ze zijn immers, net als jijzelf, gewend dat je overal ‘ja’ op zegt. Maar je bent jezelf op deze manier kwijt geraakt. Uiteindelijk leren ze echter jou pas écht kennen als je jezelf niet blijft verbergen achter dat pleasegedrag. En is elkaar echt kennen geen veel beter uitgangspunt voor een goede relatie?

3. Stop met jezelf verdedigen
Wanneer het je wel een keer lukt om ‘nee’ te zeggen, ben je misschien geneigd daar een heel betoog aan toe te voegen. Je wil immers dat de ander begrijpt waarom je niet op diens vraag in kunt gaan. Nee zeggen is lastig omdat je bang bent dat de ander negatief over je gaat denken. Hoe langer de lijst met argumenten, hoe meer ruimte je de ander geeft voor discussie. Ieder argument kent namelijk een tegenargument. De kans is groot dat jij binnen de kortste keren toch maar ingaat op het verzoek.
Doe dat niet. Zeg ‘nee’ en laat het daarbij. Zo verlies je niet je energie, wat stress voorkomt. En je hoeft niet altijd een goede reden te hebben voor je ‘nee’.

4. Laat los wat anderen over je denken
De kans is groot dat jij je als pleaser druk maakt over wat anderen over je denken.
Wat als ze je niet meer aardig vinden wanneer je niet aan hun verwachtingen kunt voldoen? Aardig gevonden willen worden is op zich niet erg, als het maar niet ten koste gaat van wie jij bent. Het staat je eigen ontwikkeling behoorlijk in de weg. Leren stoppen met pleasen heeft alles te maken met leren nee zeggen op de momenten dat het nodig is.
Laat die gedachten los. En wel om deze redenen:
• Je kunt het toch nooit goed doen voor iedereen.
• Je hebt toch niet onder controle wat andere mensen van je denken.
• Daar constant mee bezig zijn levert je alleen maar gepieker op.
• De mening van anderen maakt jou niet gelukkiger.
• Je wordt alleen een tevreden mens als jij zelf achter je keuzes staat.

5. Bepaal je eigen grenzen
Wanneer je wilt stoppen met pleasen, moet je eerst helder krijgen waar je eigen grenzen liggen. Onderzoek die grenzen, je kunt niet doorgaan met iedereen te pleasen. Benader een verzoek van een ander altijd praktisch. Stel jezelf deze vragen:

• • Past het in mijn agenda?
• • Krijg ik er energie van als ik het doe?
• • Wil ik het?

De antwoorden op deze vragen geven je vaak al een aardig beeld van jouw grenzen. Is dat nog niet het geval? Laat dan ook je gevoel spreken. Stop jouw pleasegedrag! Dan stuurt het je vaak zonder problemen richting een helder antwoord.

6. Geef vaker jouw mening
Grenzen aangeven houdt nauw verband met je mening. Daarbij hoort dat je weet waar je voor staat en waar je eigen behoeften liggen. Daar hoort pleasegedrag niet bij.
Mensen die al jarenlang pleasen, hebben hun eigen mening vaak heel ver weggestopt. Die is immers niet belangrijk. Dat is hij wel. Train jezelf daarom in het geven van je mening. Doe dat in gesprek met anderen, maar ook zelf, thuis, op de bank. Gebruik een talkshow ter inspiratie. Vraag jezelf minimaal 3 keer per dag af: wat vind ik hier nou van? Desnoods schrijf je dingen op. Dat kan helpen om je gedachtestroom op gang te brengen.

7. Werk aan je zelfvertrouwen
Wanneer je gaat pleasen is dat een uitingsvorm van een verlaagd zelfvertrouwen, net als twijfelen. Daarom is het noodzakelijk dat je aan je zelfvertrouwen werkt.
Als het je lukt je zelfvertrouwen op te krikken, heb je de bevestiging van anderen niet steeds nodig. Je weet namelijk zelf al dat je ertoe doet.

8. Houd van jezelf
Pas als je van jezelf houdt, kun je onvoorwaardelijk van de ander houden. Zonder dat je het die ander steeds naar de zin moet maken. Het is onmogelijk te stoppen met pleasen als je jezelf niet bovenaan je prioriteitenlijst hebt staan. En het mooie is, die ander zal ook een beetje extra van jou houden als jij van jezelf houdt. Je straalt namelijk meer zekerheid en kracht uit.
Ook een coach of therapeut biedt je de hulp die je zoekt.

Why are you trying so hard to fit in when you were born to stand out?

Ian Wallace

9. Ga naar een coach of therapeut
Coaches en therapeuten kunnen heel goed werk verrichten om je te leren van je zelf te houden en bij het loslaten van jouw pleaser.
Ik ben als coach en psychosynthese therapeut gespecialiseerd in het loslaten van belemmerende overtuigingen zoals de pleaser. Ik gebruik daarvoor de techniek Voice Dialogue waarmee mijn cliënten normaal gesproken in één sessie van hun belemmerende overtuigingen af zijn. Kijk voor meer informatie op mijn website www.rbtc.nl.

10. Lees het boek ‘Belemmerende overtuigingen’.
Hierin staat beschreven waar belemmerende overtuigingen zoals de pleaser vandaan komen en hoe je er van af kunt komen.
Dit boek is overal te bestellen (€ 17,90). Kijk voor meer informatie op de website www.belemmerendeovertuigingen.nl.

11. Verwacht weerstand
Als je ‘nee’ zegt, kun je weerstand verwachten. Al helemaal als mensen dat niet van jou gewend zijn. Wees daarop voorbereid. Denk van tevoren na over de manier waarop je met die weerstand omgaat. Anders is de kans groot dat jouw pleasegedrag het razendsnel van je overneemt.

12. Onderzoek waar jouw pleasegedrag vandaag komt
Lukt het je met deze tips toch niet om van je pleasegedrag af te komen? Ga dan eens helemaal terug naar de kern. Neem de tijd voor een stukje zelfreflectie!
Waar komt jouw gedrag vandaan? Heb je in je gezin van herkomst altijd een zorgende rol gehad, maar is die te weinig erkend? Dan kan er sprake zijn van parentificatie. Een parentificatiepatroon doorbreek je niet zomaar in je eentje. Een coach of (systeem)therapeut kan je daarbij helpen.

13. Accepteer dat conflicten bij het leven horen
Pleasers zijn sterren in conflictvermijding. Dat lijkt leuk. Toch levert dat vermijdingsgedrag je uiteindelijk minder op dan een stevige woordenwisseling. Als je altijd alle conflicten uit de weg gaat, staat dat gelijk aan een leven lang op je tenen lopen. Dat is simpelweg niet te doen. Eens is je energievaatje leeg en eindig je wellicht in een burn-out.
Ook al vind je conflicten moeilijk, ga ze toch aan. Als de band sterk genoeg is, kan een vriendschap echt wel tegen een stootje.

14. Schrijf regelmatig positieve dingen op over jezelf
Als je regelmatig positieve dingen opschrijft, draagt dat uiteindelijk bij aan een positief gevoel. Schrijf wekelijks de dingen op waarover je tevreden bent. Beperk je daarin tot je eigen reacties en verdiensten. Een voorbeeld: ik heb deze week een praatje gemaakt met een eenzame oudere.
Uiteindelijk stel je jezelf in een positiever daglicht. Je hoeft daardoor niet meer constant anderen te pleasen om een gevoel van voldoening te krijgen. Dat haal je wel uit jezelf.

15. Beloon jezelf voor moed en lef
Zodra je gaat stoppen met please gedrag, kom je in spannende, confronterende situaties terecht. Voor jezelf kiezen kan heel eng zijn. Vooral als iemand je nadrukkelijk om hulp vraagt. Het vergt moed. Beloon jezelf daarom iedere keer dat je met succes bij je standpunt gebleven bent. Wees trots, trakteer jezelf op iets leuks of vertel je beste vriendin erover.

Het meervoud van lef is leven

16. Oefen een vriendelijke, maar besliste ‘nee’
Soms weet je best wanneer je ergens ‘nee’ tegen wil zeggen, maar vind je vooral de confrontatie spannend. Oefen dan vooraf wat je op zo’n moment kunt zeggen. Het einddoel is dat je op een vriendelijke, maar duidelijke manier kunt aangeven dat je iets niet wilt doen.
Je kunt op verschillende manieren oefenen:

• schrijf je reactie op
• oefen voor de spiegel
• vraag iemand die dichtbij je staat als proefkonijn
• schakel de hulp van een coach in

Door te erkennen dat je je gevoel van eigenwaarde laat afhangen van de acceptatie en goedkeuring van iemand anders, ben je al een heel eind. Maar als je echt wilt stoppen met pleasen, moet je leren om ‘nee’ te zeggen.
Nee zeggen in 3 stappen
Hoe tegenstrijdig het ook klinkt, eerlijk nee zeggen is veel aardiger dan ja zeggen terwijl je er niet achter staat (want dat levert alleen maar irritatie en wrok op). Als nee zeggen je niet gemakkelijk afgaat, probeer dit dan eens:

16.1. Identificeer het nare gevoel
Denk terug aan de laatste keer dat je beloofde iets te doen dat je niet wilde doen. Beeld je nu in dat je het verzoek of de vraag had afgewezen. Wat zou daar zo vervelend aan zijn geweest? Wat had er kunnen gebeuren waar je zo bang voor bent? Op deze manier identificeer je je emotionele reactie: het nare gevoel. Waarschijnlijk ben je bang dat iemand boos wordt of je egoïstisch of onaardig zal vinden als je nee zegt. Relaties met anderen zijn ontzettend belangrijk voor ons emotionele welbevinden. Niet zo gek dus, dat zulke angsten behoorlijk sterk kunnen zijn. Maar als je eenmaal weet dat je gewoonte om te pleasen voortkomt uit angst, en niet uit liefde, ben je minder geneigd om iets te doen wat je eigenlijk niet wilt.

16.2. Draai de situatie om
Jij mag dan bang zijn dat anderen boos op je zullen zijn; je bent zelf ook verontwaardigd ten opzichte van hen, omdat ze je dingen ‘laten’ doen die je helemaal niet wilt. Je stuurt zo – stiekem weliswaar – heel veel negatieve gevoelens hun kant op. Gebeurt er daarom iets vreselijks met ze? Storten ze in? Nee. Als anderen jouw verborgen woede kunnen overkomen, overleef jij die van hen heus ook wel. En zelfs al wordt iemand eens boos op je, zelfs al vindt iemand je minder aardig: de wereld vergaat niet.

16.3. Bedenk: je moet niks
Jezelf voorhouden dat je iets wel móet doen, is een leugen. Niets moet. Je bent volwassen en maakt je eigen keuzes. Schrap ‘zou moeten’ dan ook uit je vocabulaire en vervang het door ‘willen’. In plaats van ‘ik zou moeten helpen op de school van mijn zoon’ denk je bijvoorbeeld: ‘ik wil helpen op de school van mijn zoon’. Vraag jezelf dan of je echt wílt helpen, of dat je neiging om ja te zeggen vooral voortkomt uit angst voor wat de andere moeders wel niet van je zullen denken als je nee zegt. Wees eerlijk!

Robert
Ook op de middelbare school heeft Robert last van zijn pleaser. Hij wil dan net als op de lagere school aardig gevonden worden door iedereen, door nooit moeilijk te doen en niet uit de toon te vallen. Als zijn vrienden gaan roken, zit hij in een dilemma. Als hij niet met ze mee doet schelden ze hem uit voor watje. Maar rookt hij met ze mee, dan ruikt zijn vader dat wellicht aan zijn shirt en loopt dat uit op een flinke sanctie.
Zijn Pleaser zegt ‘je moet door iedereen aardig gevonden worden’ maar dat zit hem behoorlijk in de weg, want daar kan hij nooit in slagen. Hij voelt zich er onzeker door. Voor wie moet hij kiezen? Aardig doen tegen beiden lukt dus niet. Een dilemma…

Natuurlijk gaat zo’n proces niet in één keer vlekkeloos. Wees daarom niet te streng voor jezelf. Fouten maken mag. Het moet zelfs! Stop alsjeblieft met pleasen!

Ik hoop dat het je met deze tips lukt om jouw pleasegedrag aan banden te leggen. Doe alleen nog dingen voor anderen als je er zelf achter staat, zodat je energie overhoudt voor de dingen die je zelf leuk vindt!

Don’t let the noise of others’ opinions drown out your own inner voice.

Steve Jobs

Auteur: Richard Buijtenhek van RBTC Coaching ©